Czarnobyl. Strefa Wykluczenia. Część pierwsza: Oko Moskwy.

Udało się! Po trzech latach od notki o wymarzonej wyprawie, właśnie wróciłam ze Strefy Wykluczenia. Mogę powiedzieć, że promieniowanie występuje i bardzo źle wpływa na czerep, a Oko Moskwy nadal pierze mózgi, ponieważ ktoś mi się tam oświadczył. ;) Promieniuję, owszem, ale nie radioaktywnie. Przeszłam jakieś dwadzieścia razy przez bramki dozymetryczne.

Mam prawie dwa tysiące zdjęć i zamierzam użyć ich w niezliczonych notkach. Na pierwszy ogień idzie najpiękniejszy złom świata, czyli radar Duga. Stopniowo, notka po notce opowiem wam wiele z tego, czego dowiedziałam się o Strefie Wykluczenia. Duchem wciąż jestem w Zonie i nie chcę wrócić z dzikiej Ukrainy do rzeczywistości.




Emitowany sygnał z radaru Duga (Oka Moskwy), miał za zadanie szpiegować Amerykę - ostrzec przed wystrzeleniem pocisków w stronę ZSRR. Sygnał przypominał stukanie dzięcioła, dlatego mówiono o nim rosyjski dzięcioł. Niebezpieczeństwo nie przyszło jednak zza oceanu, a z własnej ziemi. Na szczęście niekompetencja budowniczych i użytkowników elektrowni dotknęła średniej mocy reaktora. Groźbę drugiego wybuchu, który zniszczyłby Europę, życiem i zdrowiem zażegnali ludzie poświęcający się w akcjach gaśniczych - strażacy, piloci, górnicy - palący swoje narządy w morderczych dawkach promieniowania. Istnieją teorie mówiące, że reaktor wygasł samoistnie, a wysiłki likwidatorów nie były potrzebne. Liczba ofiar śmiertelnych i likwidatorów waha się zależnie od źródła. Czarnobyl nadal pozostaje tajemnicą. O rosyjskim dzięciole stworzono najwięcej teorii spiskowych na świecie.

Jeśli cieśle bu­dują do­my w po­dob­ny sposób jak prog­ra­miści tworzą prog­ra­my, to pier­wszy dzięcioł, który nad­le­ci, zniszczy całą cywilizację.

Steven Weiberg

Imperialne zapędy Rosji, reprezentowane przez monumentalny radar, zrozumiałam lepiej, gdy na studiach przeczytałam Brzezińskiego i Huntingtona. Pokazali oni jednak tylko jedną perspektywę - amerykańską. Nie wiem, czy Rosja i Ameryka różnią się aż tak, jak stara się ukazać to Zachód. Władza i zyski, pożądliwość rozprzestrzenienia swoich wartości, usilne dążenia do złączenia skrajnie różnych ziem w jeden organizm, promocja jednej kultury, jednego ustroju, unifikacji. Sądzę, że wiele krajów tak jak ZSRR byłoby w stanie wezwać swoich obywateli do katorżniczej, śmiertelnej pracy, nie tłumacząc im skali niebezpieczeństwa. Oglądałam relacje, na których górnicy zastanawiali się, dlaczego to właśnie ich spotkało. "Wtedy nie wiedziałem, co się dzieje. Wezwali mnie, więc się stawiłem. Usłyszałem: towarzysze, matka Rosja was potrzebuje. Jeśli nie my, kto by to zrobił?"

Kochałem panią - i miłości mojej

Może się jeszcze resztki w duszy tlą,

Lecz niech to pani już nie niepokoi,

Nie chcę cię smucić nawet myślą tą.

Kochałem bez nadziei i w pokorze,

W męce zazdrości, nieśmiałości, trwóg,

Tak czule, tak prawdziwie - że daj Boże

Aby cię inny tak pokochać mógł.

Aleksander Puszkin, Kochałem panią, przekład Julian Tuwim

Duga mogła kosztować nawet 1,5 mld dolarów. Jest szeroka na kilometr i wysoka na 150 metrów. Masa konstrukcji - 14 tysięcy ton. Na górę prowadzą rozchybotane drabiny. Być może nie każdy zrozumie, dlaczego Oko mnie zachwyca, ale nazywam je najpiękniejszym złomem świata. Rosjanie mają rozmach.

W obiecywany nie wierzyłem raj,

W świetlaną przyszłość, w zbawczą moc imperium...

Autorytety szybko pożarł kraj,

Żeby je później wypluć na Syberii.

Choć o filistrach zdanie miałem złe,

W istocie od nich mnie różniło mało,

Ani Budapeszt nie załamał mnie,

Ani mi Praga serca nie złamała.

Byłem odważny w życiu i na scenie.

Mijał burzliwie nasz chłopięcy wiek:

Jeszcze nas dojrzą, jeszcze nas docenią!

Jeszcze niejeden osiągniemy brzeg.

Rzeczywistości strasznej, oszalałej

Dziwna nieśmiałość zadawała kłam,

Jak dziwka nas bezwstydnie zdobywała,

Na kłódkę zamykając usta nam.

Bez przerwy trwoga w sercach naszych rosła,

Choć egzekucji nam poskąpił czas.

Nas też zrodziły straszne lata Rosji.

I otchłań czasu wódkę lała w nas.

Władimir Wysocki, W obiecywany nie wierzyłem raj...